Down Sendromu, kromozomal anomalilerin en sık görülenlerindendir. Burada bebek 46 yerine 47 kromozomla doğar. Down Sendromu kız ve erkek bebeklerde eşit oranda görülür. Türkiye’de her yıl 2500-3000 bebek Down Sendromuyla doğmaktadır.

Down Sendromu, bebeğin motor gelişimini etkilediği gibi dil ve konuşma becerilerini de etkiler. İletişim kurmayı öğrenmek çocukluk döneminin en önemli olaylarından biridir. Çocuklar hem kelime ve sesleri anlamayı hem de kendilerini bu yollarla ifade etmeyi öğrenir.

“Bebeğim nasıl iletişim kuracak? Neyi ne zaman yapacak?” bütün anne babaların doğal olarak sorduğu bir sorudur. Konuşma ve dil gelişiminin genel seyrini öğrenerek çocuğunuzun gelişimini değerlendirebilir ve yeni şeyler öğrenmesinde önemli bir rol oynayabilirsiniz.

Aşağıdaki tablo bebeğin hayatının ilk 3 yılında genel hatlarıyla “normal” gelişimi gösteriyor. Down Sendromlu bebekler bu tablonun dışında veya daha yavaş bir seyir izleyebilirler.

0-8 AY

• Sesleri dinler
• Sese döner
• Agular
• Güler
• Kendi ismine tepki verir
• “A, u” gibi sesli harfleri çıkarabilir

8-14 AY

• Basit objelerin isimlerini tanır
• Müzikten hoşlanmaya başlar
• Bu dönemin sonlarında ilk kelime çıkar

14-24 AY

• Anlamsız konuşmalar kullanır
• Kelime haznesi genişler
• Resimleri isimlendirir
• Basit komutları yerine getirir
• Bu dönemin sonuna doğru basit 2 kelimeli tamlamalar, cümleler başlar

24-36 AY

• Vücut parçalarını isimlendirir
• Renk, büyüklük, küçüklük gibi bazı sıfatları kullanmaya başlar
• Soru sorar

Down Sendromu ile doğan bebekler genelde hayatlarının ilk birkaç yılı konuşma ve dil gelişiminde gerilik yaşar. Bu gerilik işitme kaybı, ağız ve dilde düşük kas tonusu, nefes kontrolüyle ilgili problemler, seslerin ve kelimelerin dizilişiyle ilgili problemler ve down sendromunun çocuğun kognitif gelişimi üzerindeki olumsuz etkisine bağlı olarak ortaya çıkar.

Yapılan araştırmalar Down Sendromlu bebeklerin yarısına yakınının herhangi bir çeşit işitme kaybının olduğunu göstermiştir. İşitme kaybının konuşma ve dil gelişimi üzerinde çok büyük etkisi vardır. Az duyan çocuk az konuşur ve çıkardığı sesler de farklı olur. Duyma, dil gelişimi, zihinsel ve sosyal gelişim açısından bu kadar önemli olduğundan erken kontrol edilmelidir.

İlaç, tüp veya işitme cihazı gibi erken tedavi seçenekleriyle bu büyük engel aşılabilir. Aynı anlamda erken dönemde bir Dil ve Konuşma Bozuklukları Uzmanından alacağınız yardım çocuğunuzun iletişim kabiliyetlerini geliştirmesine katkıda bulunacaktır.

Aşağıdaki tablo çok kısa olarak Down Sendromlu çocukların dil gelişimlerini, normal gelişen çocuklarınkiyle kıyaslamaktadır.

Anne babalar çocuklarını çok iyi tanır. Bebeğiniz büyüyüp siz gelişim hakkında daha çok şey öğrendikçe, çocuğunuzun gelişimsel açıdan kuvvetli ve zayıf yönlerini, neye nasıl tepki verdiğini ve gelişimini daha iyi değerlendirmeye başlarsınız. Bebeğinizin günlük aktivitelerini, hareketlerini ve tepkilerini gözlemlemek hem size hem de bebeğinizle ilgilenen tüm profesyonellere değerli bilgiler kazandıracaktır. İşte size Down Sendromlu bebeklerin dil gelişimine katkıda bulunabilecek birkaç öneri:

• Dil ve iletişimin ne olduğunu ve nasıl geliştiğini anlamak
• Çocuğunuzun iletişim becerilerinde endişe verici olan işaretleri tanıyabilme
• Dil gelişimini günlük aktivitelerinize entegre edebilmek
• Profesyonel yardımı mutlaka işin uzmanlarından almak